We zijn inmiddels weer 6 maanden verder. Tijd voor een update.

• Op basis van de 1^e verificatiemeting zijn er 12 nieuwe bronnen in exploitatie genomen.
• Deze 12 nieuwe bronnen hebben tot en met 31 oktober dit jaar ruim 130 liter product geleverd
• De totale productie bedraagt circa 6.500 liter vanaf start exploitatie.

Omdat het systeem technisch goed functioneert wordt beoordeeld in hoeverre deze productie realistisch is, rekening houdend met de technische instellingen. Belangrijk om hierbij te realiseren is dat de teerpompen niet eerder aanslaan dan dat het teerniveau in de bron gestegen is tot het niveau waar de sensor hangt. En dit niveau is afgestemd op de dikte van de zaklaag. Er wordt dus niet continu gepompt omdat dan het risico op het doorbreken van de teerstroombanen te groot is met als gevolg dat er dan extra mobiel product achterblijft.

Inmiddels zijn ook de resultaten van het 2^e halfjaarlijkse verificatiemoment bekend, waarbij in totaal in circa 140 bronnen een verificatiemeting aan de zaklaag is uitgevoerd. Van dit aantal betrof het 75 bronnen waarin zich sinds plaatsing geen of geen afpompbare zaklaag heeft gevormd. De uitkomsten hiervan zijn samengevat:

• In vier bronnen is voor de eerste keer een afpompbare zaklaag vastgesteld. Deze bronnen worden dus alsnog in exploitatie genomen.
• In acht bronnen is een hele dunne zaklaag vastgesteld (enkele centimeters). Deze is technisch niet af te pompen.
• In de overige 63 bronnen is geen zaklaag aanwezig. Van deze bronnen wordt vastgesteld bij welke haljaarlijksee verificatiemeting niet meer nodig is.

De overige bronnen (met pomp en sensor) hebben in de voorafgaande 6 maanden geen product gegeven en zijn daarom bemeten (zaklaagmeting). In circa drie hiervan is mogelijk sprake van een technische storing. Van de resterende bronnen worden de resultaten vertaalt naar een de bijhorende aansturingsprincipe (diepte sensor en aantal pompslagen als de sensor teer detecteert). 

Na iedere 6 maanden exploitatie is er een ijkmoment van de voortgang van de teerverwijdering. Bij elke in exploitatie genomen bron die geen product heeft gegeven, is een verificatiemeting aan de zaklaag uitgevoerd. Ook zijn alle bronnen waar tijdens de vorige verificatieronde nog geen zaklaag is vastgesteld opnieuw gecontroleerd op aanwezigheid van een zaklaag. In totaal zijn zo’n 70 bronnen bemeten. De resultaten hebben geleid tot de volgende aanpassingen:

• Er zijn 12 nieuwe bronnen in productie genomen. In deze bronnen is voor het eerst (ruim 2 jaar na plaatsing) een teerzaklaag vastgesteld.
• Bij 19 bronnen is de wijze van aansturing aangepast.
• Voor 27 bronnen is de sanering afgerond. Het betreft bronnen aan de randen waar zich sinds plaatsing geen teerzaklaag heeft gevormd en dit ook niet verwacht wordt.

Per mei ’23 is er 3,7 m³ puur product onttrokken en worden ruim 170 bronnen in exploitatie genomen. De hoeveelheid opgepompt product per bron varieert sterk: van minder dan 1 liter tot meer dan 300 liter.

Het terrein is ingezaaid met een bloemenmengsel. Het terrein wordt zo schraal mogelijk gehouden door maaisel af te voeren. Naast de bijdrage aan de lokale biodiversiteit geeft het ook nog eens een fraai plaatje!

4 april 2023

Na de opening in juni 2022 is teer onttrokken vanuit 1 teeronttrekkingsunit. De ervaringen die hierbij zijn opgedaan zijn gebruikt om het systeem technisch verder te optimaliseren. Vanaf november 2022 is het teeronttrekkingssysteem volledig in bedrijf gegaan: alle 4 teeronttrekkingsunits met de daarop aangesloten bronnen met teerpomp en sensor zijn actief. Het gaat in totaal om 161 bronnen die volautomatisch worden aangestuurd. En we kunnen zeggen: het systeem draait zoals beoogd!

Het technisch functioneren wordt geregistreerd in een besturingssysteem (CARS). De hiermee verzamelde gegevens worden vastgelegd in een database. Het projectteam analyseert en beoordeelt deze gegevens intensief om de voortgang nauwgezet te kunnen volgen en zonodig een aantal technische instellingen aan te passen.

Vanaf november 2022 tot en met maart 2023 is circa 3.500 liter puur product onttrokken. We werken vanaf deze update regelmatig de gerealiseerde productie bij op de projectwebsite.

7 juli 2022

De bodem van het gebied rond de vroegere NS vetgasfabriek wordt gesaneerd. Door een eerste vaatje teer te tappen, gaven wethouder Fatma Koșer Kaya (Milieu) en Auke Oostra van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het startsein voor de grootschalige teerverwijdering uit de bodem van het Piet Mondriaanplein. De sanering duurt naar verwachting vijf jaar. Plannen voor wat er daarna met het terrein gebeurt, worden de komende jaren ontwikkeld.

In de vetgasfabriek, die tot 1957 vlakbij station Amersfoort Centraal stond, werd vetgas geproduceerd voor de verlichting van treinen. De teer die hierbij vrijkwam, heeft voor bodemverontreiniging gezorgd. Op het terrein aan de noordzijde van het station, ook bekend als het Vetgasterrein Amersfoort, is in 2020 gestart met het aanleggen van een ondergronds systeem voor de onttrekking van de verontreiniging.

Explosieven

Al sinds 2000 vinden er in het gebied werkzaamheden in verband met de sanering plaats. Zo is er uitgebreid onderzoek gedaan naar niet gesprongen explosieven. De vele gevonden explosieven zijn allemaal onschadelijk gemaakt en van het terrein verwijderd.

De afgelopen 2 jaar is gebruikt voor het ontwerp en testen van het onttrekkingssysteem. Het systeem werkt goed en daarom wordt nu de volgende fase van het project uitgevoerd. De komende jaren wordt het teer dat in de bodem zit omhoog gepompt.

Vervolg

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is eindverantwoordelijk voor de sanering en heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de gemeente, die de sanering aanstuurt. Het te saneren terrein is eigendom van NS Vastgoed en ProRail en maakt onderdeel uit van de ontwikkellocatie Wagenwerkplaats Oost.

De sanering duurt waarschijnlijk zo’n 5 jaar. NS Vastgoed en ProRail ontwikkelen de komende jaren plannen voor het terrein voor als de sanering is voltooid.

8 december 2021

De afgelopen weken is er weer van alles gebeurd op het terrein. De loodsen voor de teeropslag zijn wind- en waterdicht en voorzien van de benodigde pictogrammen. En de eerste twee van de in totaal vier teerpompunits zijn geplaatst. Elke bron wordt aangesloten op 1 van deze vier units. Behalve het vanzelfsprekende equipment voor de teerverwijdering (manifolds, opslagvat e.d.) is elke unit zekerheidshalve ook uitgerust met een LEL-meter (gasdetectietechniek) en een luchtzijdig actief koolfilter (voor luchtzuivering). Het teerpompen vindt plaats in een gesloten systeem, maar vanuit het voorzorgprincipe zijn deze voorzieningen noodzakelijk.

Ook is gestart met verwijderen van het in een aantal bronnen ingestroomde sediment. In tegenstelling tot reguliere bronnen zijn de bronnen niet afgewerkt met een grindomstorting. Dit bevordert het instromen van teer, maar heeft wel als effect dat in de beginfase makkelijker sediment de bron kan binnenstromen. Het verwijderen van het sediment gebeurt gecontroleerd met een kleine vacuumtank.

Klik hieronder op lees meer voor een fotoverslag van de werkzaamheden.